Σήμερα, ανήμερα 28ης Φεβρουαρίου 2017, συμπληρώνονται
ακριβώς 31 χρόνια από τη δολοφονία του σπουδαίου Σουηδού πολιτικού Ούλωφ Πάλμε.
Ενός ανθρώπου που κατάφερε να ανταποκριθεί στις ανάγκες του σουηδικού έθνους του
και να προωθήσει πολιτικές που σεβάστηκαν τα δικαιώματα του λαού. Κατάφερε να
αναγνωρισθεί ως ένας σπουδαίος πολιτικός ηγέτης και προσωπικότητα στο χώρο της σοσιαλδημοκρατίας,
ενώ οι απόψεις και οι αποφάσεις του συχνά προκαλούσαν την κοινή γνώμη καθιστώντας
τον ανεπιθύμητο για ορισμένους ισχυρούς κύκλους.
Ο Σβεν Ούλωφ Γιοαχίμ Πάλμε
γεννήθηκε στο Ουστερμάλμ, στη Στοκχόλμη της Σουηδίας τον Οκτώβριο του 1969. Παρόλο που ήταν γόνος ισχυρής οικογένειας,
ο πολιτικός του προσανατολισμός επηρεάστηκε από τις Σοσιαλδημοκρατικές ιδέες
και ιδανικά.
Κατά τη νεαρή ηλικία ο Πάλμε
έλαβε εκπαίδευση κατ’ οίκον από ιδιωτικούς δασκάλους. Στη συνέχεια φοίτησε σε
ένα από τα λιγοστά σουηδικά λύκεια. Τον Μάιο του 1947 εισήχθη στο Πανεπιστήμιο
της Στοκχόλης, ωστόσο σύντομα μεταφέρθηκε στο κολέγιο Κένυον του Οχάιο του με
υποτροφία. Κατά την παραμονή του στην
Αμερική δέχθηκε τις πρώτες πολιτικές του επιρροές και σύντομα και έγινε σοσιαλιστής
– όπως μάλιστα σημείωσε ο ίδιος. Μόλις ολοκλήρωσε την περιήγησή του στην
Αμερική και το Μεξικό, επέστρεψε στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης όπου σπούδασε
στο τμήμα της Νομικής.
Το 1949 έγινε μέλος του σουηδικού
σοσιαλδημοκρατικού κόμματος. Κατά τη διάρκεια των φοιτητικών του χρόνων στο
πανεπιστήμιο, αναμείχθηκε με τα φοιτητικά πολιτικά πράγματα, δουλεύοντας με την
Σουηδική Εθνική Ένωση Φοιτητών. Το 1951 έγινε μέλος του
σοσιαλδημοκρατικού φοιτητικού συνδέσμου στη Στοκχόλμη. Την επόμενη χρονιά μάλιστα, εξελέγη Πρόεδρος της Σουηδικής Εθνικής
Ένωσης Φοιτητών.
Η πολιτική καριέρα του Ούλωφ Πάλμε ουσιαστικά ξεκίνησε το 1953 όταν και
προσελήφθη από τον σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργό Τάγκε Ερλάντερ για να δουλέψει
στη γραμματεία του. Από το 1955 ήταν μέλος της διοικητικής ομάδας της Σουηδικής
Σοσιαλδημοκρατικής Συνομοσπονδίας Νεολαίας, ενώ το 1958 εξελέγη μέλος
στο κοινοβούλιο.
Ο Ούλωφ Πάλμε κατείχε διάφορες
κυβερνητικές θέσεις από το 1963 και μετά, ενώ μάλιστα το 1967 έγινε Υπουργός
Παιδείας. Όταν ο ηγέτης του κόμματος
Τάγκε Ερλάντερ παραιτήθηκε το 1969, ο Πάλμε εξελέγη ομοφώνως ως ο νέος ηγέτης
από το συνέδριο του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος και διαδέχτηκε τον Ερλάντερ ως
πρωθυπουργός.
Ως ηγέτης μιας νέας γενιάς Σουηδών Σοσιαλδημοκρατών, ο Ούλωφ Πάλμε συχνά
χαρακτηριζόταν ως «επαναστάτης μεταρρυθμιστής». Στο εσωτερικό της χώρας, οι
δημοκρατικές σοσιαλιστικές του απόψεις και ιδιαίτερα η προσπάθεια αύξησης της επιρροής των εργατικών
σωματείων απέναντι στην ιδιοκτησία των επιχειρήσεων προκάλεσε έντονη εχθρότητα
απέναντι του από την οργανωμένη κοινότητα των επιχειρηματιών. Οι πολιτικές
που προώθησε διαμόρφωσαν ένα ευνομούμενο,
δημοκρατικό κράτος, που προστάτευε και σεβόταν τους εργαζομένους.
Ταυτόχρονα σπουδαίες μεταρρυθμίσεις έλαβαν χώρα στο χώρο της υγείας και του
κράτους πρόνοιας. Στην τελευταία του θητεία ο Πάλμε προκειμένου να τονώσει τις
επενδύσεις, την παραγωγή και την απασχόληση προχώρησε σε αυξήσεις στη
φορολογία, ειδικότερα απέναντι σε εύπορους ανθρώπους.
Σε
διεθνές επίπεδο, ο Πάλμε υπήρξε ένας πολιτικός με ισχυρές πολιτικές θέσεις που
προκαλούσε συζητήσεις στη διεθνή σκηνή: η
οξεία κριτική του εναντίον των ΗΠΑ για τον πόλεμο του
Βιετνάμ, οι εκστρατείες
του εναντίον της εξάπλωσης των πυρηνικών όπλων, η καταδίκη του απαρτχάιντ και η συνηγορία υπέρ οικονομικών
κυρώσεων εναντίον της Νότιας
Αφρικής, η υποστήριξή του
– οικονομική και πολιτική – για το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο (ANC) και την Οργάνωση Απελευθέρωσης της Παλαιστίνης (PLO), η συνάντησή του με τον Φιντέλ Κάστρο της Κούβας, και άλλα έκαναν βέβαιο το γεγονός πως
ο Πάλμε διέθετε μεγάλο αριθμό εχθρών στο εξωτερικό. Αλλά και εντός της χώρας του, οι αριστερές απόψεις του δημιούργησαν
μεγάλη εχθρότητα από τους δεξιούς της Σουηδίας.
Ο
Ούλωφ Πάλμε συχνά κυκλοφορούσε χωρίς καμία προστασία από σωματοφύλακες, και η νύχτα της δολοφονίας του ήταν μία από αυτές
τις περιπτώσεις. Επιστρέφοντας πεζός στο σπίτι του από έναν κινηματογράφο με τη
σύζυγό του Λίσμπετ στον κεντρικό δρόμο Σβεαβέγκεν (Sveavägen) της Στοκχόλμης,
γύρω στα μεσάνυχτα της 28 Φεβρουαρίου 1986, το ζευγάρι έπεσε θύμα επίθεσης από έναν δολοφόνο. Ο
Πάλμε πυροβολήθηκε δύο φορές στο στομάχι, και η σύζυγός του στην πλάτη.
Η δολοφονία του Πάλμε παραμένει
ανεξιχνίαστη και μια σειρά από θεωρίες συνωμοσίας περιβάλλουν το φόνο.
ΠΑΣΠ ΕΜΠ
