Από τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης η διάθεση των εκάστοτε κυβερνήσεων για ριζικές αλλαγές στο χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ήταν εμφανής. Ωστόσο μετά την ψήφιση του νόμου για την παιδεία το 1982, όπου εισήγαγε στο πανεπιστήμιο έννοιες όπως η Συνδιοίκηση δίνοντας ουσιαστικά δύναμη στη φωνή της φοιτητικής κοινότητας, οι υπόλοιπες νομοθεσίες δεν είχαν ξεκάθαρη στόχευση στη βελτίωση αυτού. Αποτέλεσμα ήταν οι παθογένειες και τα προβλήματα που ταλανίζουν το ελληνικό Πανεπιστήμιο να διογκώνονται και αυτό να αδυνατεί να επιτελέσει τον υψίστης σημασίας ρόλο του. Ιδιαίτερα τα τελευταία νομοσχέδια τα οποία παρουσιάστηκαν και εν μέρει εφαρμόστηκαν, όντας πρόχειρα ή έχοντας έντονο τιμωρητικό χαρακτήρα, απέτυχαν να δώσουν λύση στα πολλαπλά αυτά προβλήματα, ενώ ταυτόχρονα προκάλεσαν αναταραχές οι οποίες δυσχέραιναν τη λειτουργία του ακόμη περισσότερο. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει ανάγκη από προοδευτικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες θα εκσυγχρονίσουν το ελληνικό Πανεπιστήμιο, εναρμονίζοντας το με τα σύγχρονα κοινωνικά και εργασιακά δεδομένα. Ωστόσο, οι προεκλογικές εξαγγελίες της σημερινής κυβέρνησης, μόνο σε αυτή την κατεύθυνση δεν κινούνται, καθώς αναδεικνύουν την επιθυμία της να μην προβεί σε ουσιαστικές αλλαγές με κατεύθυνση την εξυγίανση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, μη εφαρμόζοντας οποιαδήποτε έννοια αξιολόγησης και συντηρώντας πρακτικά ένα σύστημα αντιμετώπισης της παιδείας με οικονομικούς όρους, μη δίνοντας λύση στα πραγματικά προβλήματα. Παράλληλα, πολύ σημαντικά θέματα όπως οι διαγραφές των φοιτητών και η διαθεσιμότητα των διοικητικών υπαλλήλων δεν έχουν αποσαφηνιστεί, ενώ δεν υπάρχει διευκρίνιση για το τι μέλλει γενέσθαι με ζητήματα όπως το άσυλο και η συνδιοίκηση. Ως ΠΑΣΠ ΕΜΠ, όντας υπεύθυνη πολιτική δύναμη που δραστηριοποιείται στο ελληνικό πανεπιστήμιο, τοποθετούμαστε σε κάθε ζήτημα του απασχολεί τόσο τη φοιτητική όσο και τη υπόλοιπη ακαδημαϊκή κοινότητα, προτείνοντας ρεαλιστικές δράσεις με στόχο τη βελτίωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Διαγραφές αιωνίων φοιτητών
Ένα μείζον ζήτημα που έχει απασχολήσει έντονα την πανεπιστημιακή κοινότητα το τελευταίο χρονικό διάστημα είναι αυτό της διαγραφής των αιώνιων φοιτητών. Το συγκεκριμένο μέτρο, πρωτοεμφανίστηκε, ως έννοια, επί νόμου Γιαννάκου, ο οποίος όριζε ως όριο φοίτησης τα 2ν χρόνια ενώ ακολούθησαν διάφορες τροπολογίες, με χαρακτηριστικότερη αυτή του νόμου Διαμαντοπούλου, που ορίζει το όριο στα ν+2 χρόνια. Αποκορύφωμα των σπασμωδικών αυτών κινήσεων για την εφαρμογή των διαγραφών, ήταν η τροπολογία του Αρβανιτόπουλου που έθετε εκτός Πανεπιστημίων τους εισαχθέντες από το 2003 και πριν. Από τη μεριά μας, ως ΠΑΣΠ ΕΜΠ, αντιλαμβανόμενοι την παιδεία ως δημόσιο αγαθό υψίστης σημασίας, τασσόμαστε έναντι σε κάθε διαγραφή φοιτητή ο οποίος ενδιαφέρεται να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Αντιθέτως, θεωρούμε, πως οι σπουδαστές εκείνοι οι οποίοι δεν δείχνουν τον ελάχιστο σεβασμό και διάθεση της κατάκτησης του τίτλου σπουδών θέτουν αυτοβούλως τους εαυτούς τους εκτός Πανεπιστημίων. Η ρύθμιση αυτή, θα αναδείξει για πρώτη φορά το πραγματικό έμψυχο δυναμικό κάθε σχολής, δίνοντας τη δυνατότητα στις Κοσμητείες, για πρώτη φορά να μπορούν να καταστρώσουν τα οργανογράμματα τους με πραγματικά και ρεαλιστικά νούμερα, με αποτέλεσμα να βελτιστοποιείται η λειτουργία όλων των δομών και των υπηρεσιών των Πανεπιστημίων. Κινούμενοι στα πλαίσια αυτά, δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στη σημασία του θεσμού της ‘’Διακοπής Σπουδών’’, της δυνατότητας δηλαδή όλων των φοιτητών στη παύση των σπουδών τους, όταν οι ίδιοι το επιθυμούν, και την επανεκκίνηση τους από το σημείο που τις άφησαν.
Πανεπιστημιακό άσυλο
Ένα από τα ζητήματα της παιδείας το οποίο για μια ακόμη φορά ανασκευάζεται και από την νεοεκλεγείσα κυβέρνηση και απασχολεί ιδιαίτερα τόσο την ακαδημαϊκή κοινότητα όσο και την κοινωνία, είναι αυτό του πανεπιστημιακού ασύλου. Ο θεσμός του ασύλου θεσμοθετήθηκε για να διασφαλίσει τη δημοκρατική λειτουργία των ελληνικών Πανεπιστημίων προάγοντας τις αρχές της ακαδημαϊκότητας, της ελεύθερης έρευνας στις υπηρεσίες της γνώσης και της επιστήμης και συνάμα, την ελευθερία έκφρασης, ακαδημαϊκής και πολιτικής. Παράλληλα έχει συνδεθεί ιστορικά με τους αγώνες και τις διεκδικήσεις των φοιτητών τόσο κατά τα χρόνια της μεταπολίτευσης όσο και σε περιόδους, όπου οι έννοιες της δημοκρατίας και της ελεύθερης διακίνησης ιδεών ήταν απαγορευμένες για το τότε ελληνικό κράτος. Ωστόσο, η σημερινή λειτουργία του ασύλου σε καμία περίπτωση δεν αντικατοπτρίζει τις αξίες και τις αρχές για τις οποίες δημιουργήθηκε. Συγκεκριμένα δεν είναι λίγα τα φαινόμενα εγκληματικών πράξεων τα οποία κάτω από την ομπρέλα του ασύλου δεν τιμωρούνται από την πολιτεία, με χαρακτηριστικά παραδείγματα την διακίνηση ναρκωτικών, αλλά και δείγματα αυθαιρεσίας εντός του πανεπιστημιακού χώρου. Έτσι, τα πανεπιστήμια έχουν εδραιωθεί στην συνείδηση των πολιτών ως νησίδες ανομίας στις οποίες κάθε εγκληματικό στοιχείο έχει την δυνατότητα να αποφεύγει τις συνέπειες του νόμου. Ως ΠΑΣΠ ΕΜΠ δεν οραματιζόμαστε ένα χωρικό άσυλο μέσα στο οποίο θα κυριαρχεί η ανομία, αλλά θεωρούμε αδιαπραγμάτευτη την λειτουργία του ασύλου ως ένα θεσμό ελεύθερης έκφρασης ο οποίος θα προάγει τον γόνιμο διάλογο και τις δημοκρατικές διαδικασίες, με τους φοιτητές να έχουν ενεργό ρόλο στην διασφάλισή του.
Διαθεσιμότητα διοικητικών υπαλλήλων
Η διαθεσιμότητα των διοικητικών υπαλλήλων, τόσο στο Ίδρυμά μας όσο και στα υπόλοιπα πανεπιστημιακά Ιδρύματα της χώρας, είναι πρόβλημα στο οποίο δεν έχει δοθεί ουσιαστική λύση. Κατά την έναρξη της περσινής ακαδημαικής περιόδου, οι διοικητικοί υπάλληλοι, αντιδρώντας στο νέο μέτρο της διαθεσιμότητας και κινητικότητάς τους που υπερψηφίστηκε από την τότε κυβέρνηση, αποφάσισαν μια σειρά συνεχόμενων κινητοποιήσεων και καταλήψεων των μεγαλύτερων Ιδρυμάτων της χώρας, με τους φοιτητές να συμμετέχουν σε αυτό τον αγώνα υπερψηφίζοντας ‘’αγωνιστικά’’ πλαίσια και βάζοντας λουκέτο στις σχολές. Από την πρώτη στιγμή, ως ΠΑΣΠ ΕΜΠ, πιστοί στις αρχές και τις αξίες που διέπουν την οργάνωση μας ταχθήκαμε ενάντια στις άδικες και αβίαστες απολύσεις του διοικητικού προσωπικού. Ωστόσο θεωρήσαμε πως το κλείσιμο των σχολών δεν θα συμβάλλει ουσιαστικά στον αγώνα των διοικητικών, αλλά αντίθετα θα στρέψει ένα μεγάλο κομμάτι της φοιτητικής κοινότητας απέναντι τους, όπως και έγινε. Ύστερα από τρεις μήνες καταλήψεων οι φοιτητές στήριξαν ανεξάρτητα πλαίσια στις Γενικές Συνελεύσεις αδιαφορώντας για τους διοικητικούς υπαλλήλους με αποκλειστικό σκοπό τη συνέχιση της ακαδημαϊκής δραστηριότητας. Στις αρχές του καλοκαιριού γίναμε θεατές στο ίδιο επεισόδιο με το Ίδρυμα να παραμένει κλειστό για περίπου ένα μήνα, κινητοποιήσεις όμως οι οποίες έληξαν υπό το φόβο της απώλειας του εαρινού εξαμήνου. Πάγια θέση μας είναι η συγκρότηση ενός καθολικού σχεδίου αξιολόγησης βασισμένο σε αντικειμενικά και αξιοκρατικά κριτήρια για τις διοικητικές υπηρεσίες του ελληνικού πανεπιστημίου αλλά και ευρύτερα του δημόσιου τομέα. Όπως έδειξαν οι μετέπειτα εξελίξεις, όπου ο τότε Υπουργός παιδείας εφάρμοσε την αξιολόγηση στα πανεπιστήμια, η στάση και η επιμονή μας θα μπορούσε να έχει δώσει άμεση λύση στο πρόβλημα δίχως να χρειαστεί το Ίδρυμα να παραμείνει κλειστό για διάστημα μεγαλύτερο των τεσσάρων μηνών. Το συγκεκριμένο γεγονός είχε καταστροφικές συνέπειες για την φοιτητική κοινότητα αφού σε πολλές από τις σχολές του ΕΜΠ χάθηκαν οι εξεταστικές, με αποκορύφωμα την απώλεια του εξαμήνου στη σχολή της Αρχιτεκτονικής. Εν ολίγοις, το περασμένο ακαδημαϊκό έτος μετέτρεψε το ανώτερο τεχνολογικό Ίδρυμα της χώρας σε εξεταστικό κέντρο, με ταχύρυθμα εξάμηνα προκειμένου να μην χαθούν με τις ευθύνες να βαραίνουν συγκεκριμένες φοιτητικές ομάδες που κρατούσαν υπό κατάληψη τις σχολές.
Συνδιοίκηση
Ένα ακόμα κομμάτι της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια είναι αυτό της συνδιοίκησης των πανεπιστημίων και της συμμετοχής των φοιτητών στα όργανα διοίκησης των ιδρυμάτων. Πιο συγκεκριμένα, από το 2011 και με το νόμο Διαμαντοπούλου η δύναμη της φωνής των φοιτητών , του μαζικότερου και ζωτικότερου μέρους της ακαδημαϊκής κοινότητας έχει περιοριστεί, και ο ρόλος του στη συνδιοίκηση έχει υποβαθμιστεί πλήρως. Σύμφωνα με το νόμο πλαίσιο του 1982 οι φοιτητές είχαν μαζική συμμετοχή σε όλα τα όργανα όπως σύγκλητος και οι Γενικές Συνελεύσεις των καθηγητών με δικαίωμα ψήφου. Ως ΠΑΣΠ ΕΜΠ είχαμε αναγνωρίσει ότι, όσο πρωτοποριακός κι αν ήταν ο νόμος αυτός για την εποχή του, ύστερα από τριάντα χρόνια εφαρμογής του, βγήκαν στην επιφάνεια αστοχίες που έδιναν τη δυνατότητα σε αρκετούς να αυθαιρετούν σε βάρος των ιδρυμάτων. Παρ' ότι έιχαμε προτείνει τον διαχωρισμό των αρμοδιοτήτων σε ακαδημαϊκές, που θα συνέχιζε να ασκεί η σύγκλητος, και διοικητικές που θα ασκούσε το συμβουλιο διοίκησης, η σύσταση του συμβουλίου αυτού, όπως προβλεπόταν από το νόμο Διαμαντοπούλου σε καμία περίπτωση δε μας άφηνε ικανοποιημένους. Πιο συγκεκριμένα, ενώ εμείς είχαμε καταθέσει ολοκληρωμένη πρόταση για την αυξημένη συμμετοχή των φοιτητών στο συμβούλιο διοίκησης , ο νόμος έδινε τη πλειοψηφία των μελών στους καθηγητές, ενώ μόνο ένας φοιτητής από όλες τις βαθμίδες θα έπαιρνε μέρος σε αυτό. Επιπλέον, ο ρόλος των φοιτητών περιορίστηκε και από τα υπόλοιπα όργανα, όπου προβλέπεται η συμμετόχη μόλις ενός φοιτητή, με καθαρά συμβουλευτικό χαρακτήρα και χωρίς δικαίωμα ψήφου. Ως ΠΑΣΠ ΕΜΠ, σε καμία περίπτωση δεν θεωρούμε πως ένας φοιτητής μπορεί να εκπροσωπεί έναν ολόκληρο φοιτητικό σύλλογο και καθίσταται υψίστης σημασίας το ζήτημα για πίεση προς πάσα κατεύθυνση προκειμένου η φωνή των φοιτητών να ακούγεται στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, πόσο μάλλον όταν αυτές μας αφορούν και συνδέονται άμεσα με την καθημερινότητα μας.
ΠΑΣΠ ΕΜΠ
